Skip to main content

مهاجرت و توسعه پایدار در افغانستان: پیامدها و راهبردها

دوکتور گلاب شاه امانی

Volume 2 Issue 1 | Dec 2025

DOI:

Views: 48

Total Downloads: 4

Download PDF

Abstract

مهاجرت یکی از پدیده‌های پیچیده اجتماعی است که در کشورهای درحال‌توسعه مانند افغانستان به شدت بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را نیز در پی دارد. این تحقیق به تحلیل پیامدهای مهاجرت در زمینه توسعه پایدار و چالش‌هایی که این پدیده برای مناطق مبدأ و مقصد ایجاد می‌کند، می‌پردازد، هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی چالش‌ها و پیامدهای مهاجرت در افغانستان با توجه به توسعه پایدار و ارائه راهبردهایی برای کاهش اثرات منفی آن است. این تحقیق از روش کیفی و رویکرد تحلیل مضمون استفاده کرده است. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 12 کارشناس در حوزه‌های مهاجرت، توسعه پایدار و مسائل اجتماعی و اقتصادی افغانستان جمع‌آوری شده‌اند.
یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مهاجرت در افغانستان پیامدهای متعددی برای توسعه پایدار دارد. به علت مهاجرت گسترده ی روستائیان به مناطق شهری یا خارج از کشور «ناپایداری اجتماعی-محیطی در مناطق دهاتی» احصاء شده است. این مسئله منجر به افزایش فشار بر «زیرساخت‌های شهری و تهدیدات زیست‌محیطی» تلقی شده، و همچنین «ناتوانی در توسعه انسانی» به‌ویژه در بخش‌های آموزشی و اشتغال‌زایی در کشور، که ناشی از مهاجرت نخبگان به کشورهای دیگر بوده، شناسایی گردید. در این زمینه، «راهبردهای چندوجهی»، شامل بهبود سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، برای کاهش اثرات منفی مهاجرت و تأمین توسعه پایدار پیشنهاد شده است.
مهاجرت در افغانستان به‌عنوان یک پدیده پیچیده نیازمند رویکردی چندوجهی است. تنها از طریق بهبود سیاست‌های اقتصادی، تقویت زیرساخت‌های زیست‌محیطی، و ارتقای فرصت‌های شغلی و آموزشی می‌توان اثرات منفی مهاجرت را کاهش داد و به اهداف توسعه پایدار دست یافت.